نخستین نمونه از ویندوز، به اقتضای فناوری کامپیوتر زمان خورد، صفحه‌ای متنی و خشک بود که برای غالب کاربران فعلی و جوان امروز، حتی قابل تصور نخواهد بود.

در تمامی طول حیات اجتماعی انسان، کم نبوده‌اند پدیده‌هایی که فراتر از دیگر ابداعات و اختراعات فراوان او، توانسته‌اند نقشی تحول‌زا و دگرگون‌کننده را بر عهده بگیرند و گاه حتی ماهیت و کیفیت زندگی او را دستخوش تغییری غیرقابل یش‌بینی نمایند.
اگر بخواهیم فهرستی از این ابداعات بشری فراهم کنیم، نام کامپیوتر بی‌تردید در زمره.این اسامی، و چه بسا در جایگاهی بالاتر از دیگر پدیده‌ها خواهد بود...

اما واقعیت دیگری که در این میان خودنمایی می‌کند و بر اهمیت این پدیده می‌افزاید، این است که این محصول در عین داشتن عمری کوتاه توانسته تاثیری بسیار ژرف‌تر در مقایسه با دیگر نمونه‌های مشابه خود بر زندگی فردی و جمعی انسان بگذارد.

اما چه عاملی باعث شد یک ابداع که می‌توانست همانند برخی دیگر محصولات و یا ماشین‌های دست‌ساز انسان، کاربردی محدود بیابد و شاید در آزمایشگاه‌ها محبوس شود، به میان مردم بیاید و به سرعت همه‌گیر شود؟

فناوری نهفته در ساختار این ابداع نوین، اساسا تکنولوژی ساده و دم‌دستی نبود که قابلیت همگانی شدن را به آن اعطا نماید، در حقیقت ماهیت این تکنولوژی به گونه‌ای بود که ابتدائا مخاطب خاصی را برمی‌گزید و در نتیجه، امکان برقراری ارتباط با آن کم و بیش انحصاری شمرده می‌شد؛ شاید حداکثر در فضاهای تحقیقاتی و آکادمیک. بهترین تعبیری که می‌تواند وضعیت بغرنج پدیده جدید را بیان کند، «زبان غیرمتجانس» بود، و این، در دل خود، راه حل را نیز دارد: ابداع زبانی مناسب برای خارج کردن فناوری جدید(که پتانسیل و قابلیت بی‌پایانی دارد) از محدوده اولیه، و وارد کرن آن به عرصه‌ای فراخ‌تر و مستعدتر برای بروز این قابلیت‌ها و تبدیل آنها به کاربردهای مورد نیاز مردم.

در حالی که کامپیوتر، ابداع جدید، از جنس سخت‌افزار الکترونیکی بود، رابط و واسط و زبان آن با عامه مردم می‌بایست از جنس نرم‌افزار باشد، و این نیاز گریزناپذیری بود که اگر تحقق می‌یافت، تحول هم روی می‌داد؛ اتفاقی که افتاد.

بیست و پنج سال از زمانی که اولین نسخه ویندوز عرضه شد می‌گذرد، و ما که اکنون در نقطه‌ای ایستاده‌ایم که به هیچ روی قابل مقایسه با وضعیت این تکنولوژی در آن زمان نیست، بی‌تردید، این پیشرفت و جهش را مرهون و مدیون این زبان مناسب و نرم‌افزار سرنوشت‌ساز می‌دانیم.
ویندوز در حقیقت حکم یک سیستم عامل برای راه‌اندازی انواعی خاص از این سخت‌افزار را داشت، اما در عمل به قدری عمومیت یافت، و به اندازه‌ای تاثیرگذار شد که بررسی‌های تاریخی و خصوصا تاریخ علم و فناوری، بی‌شک آن را در جایگاه همان «زبان» ضروری خواهد نشاند که کامپیوتر را همگانی کرد.
 
نخستین نمونه از ویندوز، به اقتضای فناوری کامپیوتر زمان خورد، صفحه‌ای متنی و خشک بود که برای غالب کاربران فعلی و جوان امروز، حتی قابل تصور نخواهد بود. یک صفحه متنی در یک نمایشگر تک‌رنگ، و با امکانات و قابلیت‌های بسیار محدود، که در واقع ترجمان توانایی‌های سخت‌افزار محدود و اولیه همان دوره بود.
بعدها با سرعت گرفتن پردازنده‌ها، پیچیده‌تر شدن مدارات و افزوده شدن امکانات ذخیره‌سازی و گرافیک قوی‌تر و... ویندوز نیز خود را با آن هماهنگ کرد، این رابطه البته یکسویه نبود، بلکه گاه ویندوز نیز بر سرعت و مسیر حرکت سخت‌افزار تاثیر گذاشت.  یکی از مهم‌ترین نقاط عطف در دوران تحول این سیستم عامل، امکان اجرای همزمان چند برنامه یا همان multitasking بود.

شاید نسخه‌های مختلف و متفاوت ویندوز در دورانی به درازای یک نسل را می‌توان بازتابی از تحول و پیشرفت دانش کامپیوتر قلمداد کرد، واقعیتی که از چشم تاریخ علم مخفی نخواهد ماند.
البته در طول این دوران، سیستم عامل‌های دیگر(و گاه در مواردی قابل ملاحظه‌تر) طراحی و عرضه شده‌اند، اما اگر نگاه ما صرفا به تاثیرگذاری ژرف در این مدت و میزان توفیق در همگانی کردن کامپیوتر باشد، هیچکدام همپای ویندوز نخواهند بود.
به عبارت دیگر، این افتخار یعنی سوق دادن کامپیوتر به عرصه عمومی و ایجاد زمینه برای تعریف و اجرای کاربردهای گوناگون از این ابزار و همگانی نمودن آن، از آن ویندوز خواهد بود.